Natuur & Milieu
Huis- en boerenzwaluwtelling Geesteren, randje Langeveen en Harbrinkhoek
Voor de Vogelwerkgroep Geesteren en voor SOVON (vogelonderzoek Nederland) worden in Geesteren en het randje van Langeveen en Harbrinkhoek al jarenlang de aantallen huis- en boerenzwaluwen geteld. Geteld wordt het aantal bebroede nesten op locatie.
De telling heeft door de jaren heen duidelijk gemaakt dat sinds de jaren ’60 van de vorige eeuw het aantal zwaluwen flink is gedaald. Geschat wordt dat het gaat om een daling van gemiddeld zo’n 50%. Redenen hiervoor zijn o.a.: verlies van nestplaatsen, afname insecten en klimaatverandering. Gelukkig laten de cijfers van de tellingen de laatste jaren zien dat er momenteel sprake is van stabilisatie en zelfs een lichte verbetering. Maatregelen als modderbaden bij boerderijen, kunstnesten, zwaluwtillen en bloeiende akkerranden voor insecten hebben een positief effect op de aantallen. En, de boer is er blij mee. Een zwaluwpaartje met jongen in het nest kan per dag wel tot zo’n 9000 insecten vangen, in en rond de stal, en boven weilanden en watergangen in de omgeving. De insecten dienen als voer voor de jongen. Per jaar kan een zwaluw, als de omstandigheden gunstig zijn, 2 tot 3 legsels hebben.
Als zwaluwtellers bezoeken Harrie Nobbenhuis en Herman Braakhuis van jaar tot jaar dezelfde locaties om zo goed te kunnen monitoren hoe het met de stand van de zwaluwen gesteld is. De huiszwaluw nestelt hoofdzakelijk aan gevels in een gesloten nest, met een nauwe ingang naar beneden gericht. De boerenzwaluw is veelal te vinden in de stal, bijv. op een spant, in een open nest. De boer is begaan met de zwaluw. Maatregelen hierboven genoemd worden door hen genomen en dat pakt momenteel goed uit. Harrie en Herman zijn de boeren, uiteraard in eerste instantie mede namens de zwaluwen, dank verschuldigd voor hun gastvrijheid en medewerking. Overal worden de tellers hartelijk ontvangen en menig kopje koffie wordt met de boer en boerin genuttigd. Als zwaluwtellers hanteren wij van harte de leus: “Geen boer, geen zwaluw!”.
De aantallen:
Huiszwaluw:
Aantal bezochte locaties: 52
Totaal aantal kunstnesten: 155
Aantal bewoonde kunstnesten: 89 (bezettingsgraad: 57,4%)
Totaal aantal bewoonde nesten (kunst- en eigen nesten): 353
Gemiddeld aantal bewoonde nesten per locatie: 6,8
Boerenzwaluw:
Aantal bezochte locaties: 52
Aantal bewoonde nesten (eigengemaakt): 292
Gemiddeld aantal bewoonde nesten per locatie: 5,6
Huiszwaluw, top 3 grootste locaties:
1: 36 bewoonde nesten
2: 35 bewoonde nesten
3. 31 bewoonde nesten
Boerenzwaluw, top 3 grootste locaties:
1: 30 bewoonde nesten
2: 26 bewoonde nesten
3: 25 bewoonde nesten
Harrie Nobbenhuis (vogelwerkgroep Geesteren)
Herman Braakhuis ( coördinator SOVON huiszwaluwtelling Noordoost Twente)