Columns
BOEKENNIEUWS: Hoge Hexel - Dorp zonder straten
Op 30 april 2025 werd in het Kulturhus van Hoge Hexel het boek Dorp zonder straten feestelijk gepresenteerd – een indrukwekkende ode aan het verleden, het heden en de toekomst van dit karakteristieke Twentse dorp. Deze bijzondere uitgave is ontstaan vanuit de gemeenschap zelf: door én voor Hexelaren. Met circa zestig verhalen biedt het boek een warm en rijkgeschakeerd portret van het dorpsleven, waarin herinneringen, tradities en persoonlijke ervaringen samenkomen tot een uniek tijdsdocument.
De oorsprong van het project ligt bij Wim Bremmer, een geboren en getogen Hexelaar, die met het oog op het jubileum 'Hoge Hexel 80 joar vriej' het idee opvatte een boek te maken over het dorp in oorlogstijd. Al snel bleek echter dat het collectieve geheugen breder reikte. De vele enthousiaste reacties uit de gemeenschap leidden ertoe dat het project werd uitgebreid – van een thematische terugblik naar een alomvattend dorpsverhaal. Binnen drie maanden werden zestig bijdragen verzameld, afkomstig van jong en oud. Zo ontstond een levendig mozaïek waarin verleden, heden en toekomst op natuurlijke wijze in elkaar overvloeien.
De titel Dorp zonder straten verwijst naar een bijzonder kenmerk van Hoge Hexel: het dorp kende tot het begin van deze eeuw geen straten in de formele zin. Hexelaren woonden aan wegen of dijken. Pas in de afgelopen tien jaar werd het straatnamenregister uitgebreid met onder andere een esch, een dreef en – recent nog – een plein. Hoge Hexel mag zich, met een knipoog, nog altijd ‘straatarm’ noemen.
Het fraaie boekwerk belicht uiteenlopende facetten van het dorpsleven: van het boerenbestaan en de impact van de Tweede Wereldoorlog tot de komst van de Molukse gemeenschap. Ook onderwerpen als religie, politiek, onderwijs en toekomstvisies voor het dorp komen uitgebreid aan bod. Wat de verhalen met elkaar verbindt, is de oprechte betrokkenheid van de schrijvers. De herinneringen zijn persoonlijk, soms ontroerend, vaak herkenbaar – en altijd doorspekt met authenticiteit. Juist daardoor vormen ze een waardevolle bron voor wie het dorp wil begrijpen.
Het voorwoord is geschreven door Caroline van der Plas, partijleider van de BoerBurgerBeweging (BBB). In haar bijdrage benadrukt zij het bijzondere gemeenschapsgevoel dat Hoge Hexel kenmerkt: “Hoge Hexel blinkt uit in noaberschap: zorgen voor elkaar, omzien naar elkaar. Iets wat wij bij BBB hoog in het vaandel hebben staan. Om dat noaberschap te eren, besloot ik het ook te noemen in mijn H.J. Schoolezing in september 2023. En ervoor te zorgen dat de naam Hoge Hexel in de historische archieven van Den Haag terecht zou komen.”
Dorp zonder straten betreft een waardevolle toevoeging aan het culturele erfgoed van Twente. Voor huidige bewoners is het een bron van herkenning; voor toekomstige generaties een gids naar de ziel van het dorp.
Martin Paus
Hoge Hexel – Dorp zonder straten
Initiatiefnemer: Wim Bremmer
Eindredacteuren: Wim Boom en Cees Hogendijk
Uitgever: Stichting Cultureel Erfgoed Hoge Hexel
Isbn: 9789464919929
Omvang: 240 pagina’s, hardcover
Bestellen: Kulturhus Hoge Hexel en Boekhandel Reterink, Wierden
