Columns
Winnaar P.C. Hooft-prijs 2025
BOEKENNIEUWS: Maarten 't Hart
Op 23 mei jl. ontving Maarten ’t Hart (80) in besloten kring de prestigieuze P.C. Hooft-prijs 2025 – een bekroning van zijn indrukwekkende literaire oeuvre. Vanwege zijn gezondheidstoestand vond de uitreiking bij hem thuis plaats. Juryvoorzitter Lieneke Frerichs overhandigde de prijs persoonlijk, terwijl zijn goede vriendin en collega-schrijver Mensje van Keulen hem roemde om zijn uitzonderlijke vertelkunst. De P.C. Hooft-prijs geldt als de hoogste literaire onderscheiding in Nederland en werd aan ’t Hart toegekend voor zijn verhalend proza – werk dat generaties lezers heeft weten te raken, confronteren en inspireren.
Op zaterdag 7 juni had ik het genoegen Maarten ’t Hart persoonlijk te feliciteren met deze eervolle erkenning. Bij die gelegenheid overhandigde ik hem een exemplaar van het boek over Jacobus Middendorp, de grote Twentse wetenschapper – een passend geschenk voor een schrijver die zijn loopbaan begon als bioloog, gespecialiseerd in ethologie en gedragsleer. Zijn literaire werk weerspiegelt die wetenschappelijke achtergrond: het wordt gekenmerkt door een minutieuze aandacht voor natuur, gedrag en detail.
Romans als Een vlucht regenwulpen (1978), De aansprekers (1979) en Het woeden der gehele wereld (1993) behoren inmiddels tot de canon van de Nederlandse literatuur. Terugkerende thema’s in zijn werk zijn de beklemming van religie, de eenzaamheid van het individu, de dood, seksualiteit en het spanningsveld tussen geloof en wetenschap. ’t Hart beschrijft deze thema’s met psychologische diepgang en een heldere, toegankelijke stijl, waarmee hij een breed publiek aanspreekt zonder concessies te doen aan literaire kwaliteit.
Wat Maarten ’t Hart onderscheidt, is zijn vermogen om persoonlijke, vaak autobiografisch geïnspireerde ervaringen om te vormen tot universele verhalen. Zijn jeugd in het strenggereformeerde Maassluis vormt de voedingsbodem voor veel van zijn romans, die zowel kritisch als empathisch de menselijke zoektocht naar zingeving en vrijheid verkennen.
Aan zijn keukentafel signeerde de schrijver die middag enkele boeken voor mij – een klein, maar waardevol gebaar van een man wiens pennenstreken de Nederlandse letterkunde blijvend hebben verrijkt. Zijn oeuvre, waarin wetenschap, religiekritiek en muziek (met een bijzondere liefde voor Bach) samenkomen, blijft een baken van kwaliteit en originaliteit binnen onze literaire traditie.
Maarten ’t Hart is – en blijft – een van de meest gelezen, geliefde en invloedrijke auteurs van ons taalgebied. Moge zijn werk nog lang blijven voortleven – en hopelijk volgen er nog nieuwe pennenvruchten.
Martin Paus
