GEESTEREN - In Zaal Kottink in Geesteren wordt op zaterdagmiddag 22 november het boek gepresenteerd over de geschiedenis van de Kousenfabriek L. ten Cate. Het boek, samengesteld door vrijwilligers van de Stichting Heemkunde Geesteren (SHG), vertelt het verhaal van een onderneming én een familie die onlosmakelijk verbonden zijn met het Twentse textielverleden en het maatschappelijk- en verenigingsleven in Geesteren.
De presentatie begint om 14.00 uur in Zaal Kottink en vindt plaats in aanwezigheid van de familie Ten Cate, burgemeester Postma, (oud-)medewerkers en genodigden. Voor donateurs, adverteerders en overige belangstellenden wordt op woensdagavond 26 november, aanvang 19.30 uur, een speciale dia-avond georganiseerd. Voor niet-donateurs is het boek verkrijgbaar voor 25 euro o.a. via de webshop op www.stichtingheemkundegeesteren.nl
Een eerbetoon aan een familie en een dorp
Het boek is het resultaat van bijna twee jaar onderzoek, verzamelde verhalen en zorgvuldig bewaard beeldmateriaal. De vrijwilligers van SHG werkten met passie aan een document dat niet alleen de bedrijfsgeschiedenis van Kousenfabriek L. ten Cate belicht, maar ook de familie Ten Cate en hun bijzondere rol in de ontwikkeling van Geesteren. “Bij het schrijven van dit boek voelden wij vooral dankbaarheid”, aldus de zegsman van de SHG. “Zoveel mensen hebben bijgedragen aan wat ons dorp nu is. In het bijzonder willen wij de familie Ten Cate noemen, die een onuitwisbare stempel heeft gedrukt op de naoorlogse ontwikkeling van Geesteren.”
De man achter de fabriek
De geschiedenis van de kousenfabriek begint bij Loets ten Cate, geboren in 1918 in Almelo. Eind jaren veertig legde hij de basis voor de Kousenindustrie L. ten Cate aan de Langeveenseweg in Geesteren. Zijn visie, ondernemerschap en persoonlijke betrokkenheid maakten hem tot een markante persoonlijkheid in de dorpsgemeenschap. Onder zijn leiding groeide de fabriek uit tot een belangrijke werkgever en werd ze een symbool van vooruitgang. Loets ten Cate stond bekend als een man met oog voor zijn medewerkers. Zijn nalatenschap leeft voort in talloze herinneringen, niet alleen bij oud-werknemers, maar bij het hele dorp.
Werk voor generaties
De komst van de kousenfabriek betekende voor Geesteren een economische en sociale ommekeer. Waar veel inwoners tot dan toe afhankelijk waren van landbouw of ambacht, bood Ten Cate stabiele werkgelegenheid aan zowel mannen als vrouwen uit Geesteren en omliggende dorpen. In de naaizaal, snijzaal en op andere afdelingen kregen jonge vrouwen de kans om zelfstandig een inkomen te verdienen - iets wat in die tijd nog bijzonder was. “De fabriek gaf niet alleen werk, maar ook waardigheid en zelfstandigheid”, zegt een oud-medewerkster in het boek.
Stimulans voor de lokale economie
De invloed van Ten Cate reikte verder dan de fabriekspoort. Dankzij de vaste lonen steeg de koopkracht in het dorp, wat de lokale middenstand deed bloeien. Bakkers, slagers en kruideniers zagen hun omzet groeien en ook transporteurs en onderhoudsbedrijven profiteerden. Daarnaast werkte de fabriek nauw samen met lokale leveranciers, wat leidde tot een netwerk van bedrijvigheid waar het hele dorp van meegenoot. De economische impuls droeg bij aan een periode van voorspoed en groei voor Geesteren.
Meer dan een werkgever
Ten Cate was niet alleen een werkgever, maar ook een sociale motor binnen de gemeenschap. De fabriek ondersteunde plaatselijke verenigingen en organiseerde evenementen zoals de Hertenrit, een jaarlijkse fietsrally voor medewerkers en hun families. Ook de lokale sportclubs, muziekvereniging St. Caecilia en andere maatschappelijke initiatieven konden rekenen op steun. Daarmee droeg de fabriek bij aan een sterk gemeenschapsgevoel en een levendig dorpsleven. “Medewerkers voelden zich niet alleen collega’s, maar misschien nog wel meer familie”, herinnert een oud-werknemer zich.
Nieuwe woningen, nieuw leven
Door de groei van het bedrijf trokken nieuwe werknemers naar Geesteren, ook van buiten Twente. Loets ten Cate haalde ervaren krachten uit onder meer Haarlem en Hengelo naar het dorp en hielp hen vaak persoonlijk bij het vinden van huisvesting. Met steun van de gemeente Tubbergen en de Woningstichting Tubbergen werden fabriekswoningen gebouwd aan de Langeveenseweg, Kotmanstraat en Pastoor Cramerstraat. Deze woningbouw droeg bij aan de uitbreiding van het dorp en verbeterde de leefomstandigheden van vele gezinnen.
De algemene levensstandaard in Geesteren steeg zichtbaar. Waar men voorheen op boerderijen zonder moderne voorzieningen woonde, konden steeds meer gezinnen genieten van een comfortabeler bestaan. Zo groeide Geesteren uit tot een welvarender dorp met een meer diverse bevolking.
Een fabriek die het dorpsleven kleur ga
De fabriek bracht ook gezelligheid en trots. De jaarlijkse vuurwerkshow op Koninginnedag, de Huisvlijttentoonstelling in dorpshuis Erve Kampboer en talloze personeelsfeesten maakten Ten Cate tot een bindmiddel in het sociale leven. De fabriek bood bovendien moderne voorzieningen zoals kleedkamers en douches - luxe voor die tijd - waarvan veel werknemers dankbaar gebruik maakten.
Het einde van een tijdperk
Na bijna 75 jaar kwam begin 2024 een einde aan de aanwezigheid van Ten Cate in Geesteren. Het bedrijf verhuisde naar Borne, waarmee een belangrijk hoofdstuk in de lokale geschiedenis van Geesteren werd afgesloten. “Een stilte daalde neer op de plek waar generaties hebben gewerkt, geleerd en gelachen”, schrijft de SHG in het boek. “Die stilte markeert niet alleen het verdwijnen van geluid, maar het sluiten van een tijdperk.”
Hoewel de fabriek verdwenen is, blijft haar invloed voelbaar. De verhalen van de medewerkers, de sociale samenhang en de initiatieven die uit de fabriek zijn voortgekomen, vormen een blijvend onderdeel van de identiteit van Geesteren.
Een blijvende erfenis
Met het boek over de Kousenfabriek L. ten Cate brengt de Stichting Heemkunde Geesteren een eerbetoon aan een bedrijf dat méér was dan een fabriek. Het was een thuis voor velen, een bron van trots en verbondenheid. De stichting benadrukt dat dit project alleen mogelijk was dankzij de medewerking van inwoners, oud-medewerkers en de familie Ten Cate die verhalen, foto’s en herinneringen deelden. “Dankzij al die betrokkenheid hebben we een tastbaar stukje erfgoed kunnen vastleggen”, aldus de zegsman van de SHG. “Voor de generatie van nu én voor de toekomst.”
